بوتاکس یک نوع داروی تزریقی است که از سم بوتولینوم، که توسط باکتری کلستریدیوم بوتولینوم تولید می‌شود، تهیه می‌شود. این سم یک نوروتوکسین قوی است که با مسدود کردن سیگنال‌های عصبی به عضلات، باعث فلج موقت آنها می‌شود.
تاریخچه و کشف بوتاکس:
بوتولینوم توکسین اولین بار در اواخر قرن ۱۹ میلادی توسط دانشمند بلژیکی به نام امیل پِیِر (Emile Pierre van Ermengem) کشف شد. او این سم را از یک مورد بوتولیسم غذایی (مسمومیت باکتولینیوم) جدا کرد.
استفاده‌های پزشکی:
در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، بوتولینوم توکسین برای اولین بار در مطالعات پزشکی به کار گرفته شد. این مطالعات نشان داد که می‌توان از این سم برای درمان اختلالات عضلانی خاص، مانند اسپاسم‌های عضلانی و دیستونی، استفاده کرد.
کاربرد در زیبایی:
استفاده زیبایی از بوتاکس در دهه ۱۹۹۰ شروع شد. در سال ۲۰۰۲، سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) استفاده از بوتاکس برای کاهش چین و چروک‌های صورت را تایید کرد. امروزه، بوتاکس به طور گسترده‌ای برای کاهش چین و چروک‌های پیشانی، خطوط اخم و خطوط دور چشم استفاده می‌شود.
چگونگی کشف:
در ابتدا، دانشمندان و پزشکان اثرات فلج‌کنندگی بوتولینوم توکسین را بر روی عضلات مشاهده کردند و سپس تصمیم گرفتند تا از این ویژگی برای درمان اختلالات عصبی و عضلانی استفاده کنند. به مرور زمان، با بررسی بیشتر و تحقیقات دقیق‌تر، کاربردهای جدیدتری مانند استفاده در زیبایی و کاهش تعریق بیش از حد نیز کشف شد.
بوتاکس یک نام تجاری برای سم بوتولینوم نوع A است، که توسط باکتری کلستریدیوم بوتولینوم تولید می‌شود. این ماده به عنوان یک داروی پزشکی و زیبایی به کار می‌رود. بوتاکس با تزریق به عضلات، فعالیت عصبی آنها را مسدود کرده و موجب فلج موقت عضلات می‌شود. این خاصیت باعث شده که بوتاکس در موارد مختلفی کاربرد داشته باشد، از جمله:
۱.رفع چین و چروک‌ها: بوتاکس بیشتر برای کاهش و از بین بردن چین و چروک‌های صورت به کار می‌رود. این تزریق‌ها معمولاً در نواحی مانند پیشانی، خط اخم و دور چشم استفاده می‌شوند.
۲. درمان میگرن مزمن: بوتاکس می‌تواند به کاهش تعداد و شدت حملات میگرن کمک کند.
۳. تعریق بیش از حد (هیپرهیدروزیس): تزریق بوتاکس در زیر بغل یا کف دست و پا می‌تواند تعریق بیش از حد را کنترل کند.
۴. اختلالات عضلانی: بوتاکس برای درمان اسپاسم‌های عضلانی و مشکلات دیگری مانند دیستونی سرویکال (تورتیکولی)، بلفارواسپاسم (اسپاسم عضلات پلک)، و اسپاستیسیته عضلات بعد از سکته مغزی استفاده می‌شود.
۵. مثانه بیش‌فعال: بوتاکس می‌تواند به کاهش نشانه‌های مثانه بیش‌فعال، مانند فوریت ادرار و نشت ادرار کمک کند.
تزریق بوتاکس معمولاً توسط پزشکان متخصص و در محیط‌های پزشکی انجام می‌شود. اثرات بوتاکس معمولاً چند روز پس از تزریق مشاهده می‌شود و می‌تواند بین سه تا شش ماه دوام داشته باشد، پس از آن نیاز به تزریق مجدد دارد. مانند هر روش درمانی دیگر، تزریق بوتاکس نیز ممکن است عوارض جانبی داشته باشد که باید توسط پزشک مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
