همه اصطلاحات کاری میکاپ آرتیست‌ها که باید بدانید!

دنیای میکاپ و گریم حرفه‌ای یک قلمرو تخصصی و پر از ظرایف است. برای موفقیت به عنوان یک میکاپ آرتیست، صرفاً داشتن مهارت در استفاده از قلمو کافی نیست؛ بلکه باید زبان این صنعت را نیز به طور کامل بفهمید. در پشت هر جلوه خیره‌کننده‌ای که روی صورت‌ها خلق می‌شود، دستورالعمل‌ها، تکنیک‌ها و اصطلاحات کاری میکاپ آرتیست‌ها نهفته است که برای برقراری ارتباط با مدل‌ها، عکاسان، کارگردانان و سایر اعضای تیم حیاتی هستند. این مقاله، جامع‌ترین راهنمای شما برای تسلط بر این واژگان تخصصی است. با مطالعه این متن، نه تنها مفاهیم کلیدی را درک می‌کنید، بلکه خواهید آموخت که چگونه آن‌ها را در بستر کاری خود به کار ببرید و خود را از یک آماتور به یک حرفه‌ای تمام‌عیار تبدیل کنید.

بخش اول: واژگان کلیدی زیرسازی (Base Work) و آماده‌سازی پوست

بخش زیرسازی، قلب هر میکاپ است و تعیین‌کننده دوام و زیبایی ظاهر نهایی است. اصطلاحات کاری میکاپ آرتیست‌ها در این مرحله، بر محور آماده‌سازی، پوشش‌دهی و ایجاد بافت ایده‌آل متمرکز است.

۱. آماده‌سازی پوست (Skin Prep) و زیرسازها

آماده‌سازی صحیح، اولین گام برای اجرای یک میکاپ حرفه‌ای است. بدون یک بوم آماده، بهترین مواد آرایشی هم به خوبی روی پوست نمی‌نشینند.

• کِلینزینگ (Cleansing): مرحله پاک‌سازی پوست از هرگونه آلودگی، چربی و باقی‌مانده‌های محصولات قبلی. این کار با شوینده‌های ملایم یا میسلار واتر (Micellar Water) انجام می‌شود.
• تونینگ (Toning): استفاده از تونر برای تنظیم PH پوست، جمع کردن منافذ و اطمینان از پاکیزگی کامل قبل از ورود به مراحل بعدی.
• هیدراتاسیون (Hydration): تزریق رطوبت به پوست با استفاده از مرطوب‌کننده (Moisturizer) یا سرم‌های آبرسان. این کار برای جلوگیری از جذب چربی فونداسیون توسط پوست و ایجاد ظاهری کیکی (Cakey) بسیار مهم است.
• پِرایمینگ (Priming): استفاده از پرایمر، که یک لایه جداکننده بین پوست و میکاپ ایجاد می‌کند. پرایمرها انواع مختلفی دارند: مات‌کننده (Matifying) برای کنترل چربی، روشن‌کننده (Illuminating) برای درخشش و اصلاح رنگ (Color Correcting) برای خنثی کردن قرمزی یا زردی.
• آندربیس (Underbase): اصطلاحی جامع برای تمام محصولاتی که قبل از فونداسیون برای بهبود بافت و رنگ پوست استفاده می‌شوند.

۲. فونداسیون و پوشش‌دهی (Coverage)

انتخاب و استفاده صحیح از فونداسیون یک هنر است. میکاپ آرتیست‌ها باید با تمامی اصطلاحات مربوط به بافت و میزان پوشش آشنا باشند.

• فونداسیون (Foundation): زیرساز اصلی.
  • کاورج (Coverage): میزان پوشش‌دهی محصول. می‌تواند شیِر (Sheer – شفاف و سبک)، مدیوم (Medium – متوسط) یا فول کاور (Full Coverage – پوشش کامل) باشد.
  • فینیش (Finish): جلوه نهایی فونداسیون. مت (Matte – مات) برای پوست‌های چرب، دِوی (Dewy – براق و شبنم‌دار) برای پوست‌های خشک، یا ساتین (Satin – نیمه مات) برای ظاهری متعادل.
• کانسیلر (Concealer): محصولی کرمی با پوشش بالا برای مخفی کردن نقص‌های متمرکز مانند لکه‌ها، سیاهی زیر چشم و هایپرپیگمنتیشن (Hyper-pigmentation).
  • کالر کورکتینگ (Color Correcting): استفاده از کانسیلرهای رنگی مکمل (مانند سبز برای قرمزی یا نارنجی برای کبودی) قبل از کانسیلر معمولی برای خنثی‌سازی کامل.
• لیکوئید (Liquid): اصطلاحی برای محصولات مایع (مثل فونداسیون مایع).
• کرم/استیک (Cream/Stick): اصطلاحی برای محصولات با بافت کرمی و غلیظ‌تر که معمولاً پوشش بیشتری ارائه می‌دهند.

بخش دوم: تکنیک‌های فرم‌دهی و بُعددهی صورت (Shaping and Dimension)

این بخش شامل اصطلاحات کاری میکاپ آرتیست‌ها برای متعادل‌سازی چهره و ایجاد توهم بصری عمق و برجستگی است. این تکنیک‌ها بیشترین تأثیر را در عکاسی و فیلم‌برداری دارند.

۱. کانتورینگ، هایلایتینگ و استروبینگ

این سه تکنیک، ابزارهای اصلی گریمور برای فرم دادن به چهره و بازی با نور هستند.

• کانتورینگ (Contouring): تکنیک استفاده از سایه‌های تیره (Darker Shades) برای ایجاد فرورفتگی، کاهش حجم و تعریف ساختار استخوانی (مانند زیر استخوان گونه، کناره‌های بینی، زیر خط فک). هدف آن ایجاد بُعد است.
• هایلایتینگ (Highlighting): تکنیک استفاده از رنگ‌های روشن و مات برای برجسته کردن نواحی که نور به طور طبیعی به آن‌ها می‌تابد (مانند زیر چشم، مرکز پیشانی و چانه). این کار معمولاً با کانسیلرهای روشن‌تر انجام می‌شود.
• اِستروبینگ (Strobing): این اصطلاح دقیقاً مخالف کانتورینگ است و تمرکز کامل بر استفاده از هایلایترهای براق (Illuminator) برای افزایش درخشش و جلب توجه به نقاط مرتفع صورت (مانند بالای گونه‌ها و کمان کوپید) دارد، بدون استفاده از سایه‌های تیره.

۲. تکنیک‌های پودر و تثبیت (Setting and Locking)

برای جلوگیری از ماسه زدن (Creasing) و افزایش ماندگاری میکاپ، تثبیت (Setting) ضروری است.

• بِیکینگ (Baking): تکنیک “پختن” آرایش. در این روش، لایه‌ای ضخیم از پودر فیکس شفاف (Translucent Setting Powder) در نواحی زیر چشم و T-زون قرار داده می‌شود تا گرمای صورت در زیر پودر، کرم‌ها را تثبیت کند. پس از ۵ تا ۱۰ دقیقه، پودر اضافی به آرامی کنار زده (Brushed Off) می‌شود.
• سِت کردن (Setting): فرآیند عمومی تثبیت زیرسازی با استفاده از پودرهای سبک یا اسپری‌های فیکس (Setting Spray).
• فیکس اسپری (Fixing Spray/Setting Spray): اسپری‌های نهایی که آرایش را قفل (Lock) کرده و جلوه پودری را از بین می‌برند و به میکاپ حالتی طبیعی‌تر می‌بخشند.

۳. رژگونه و دراپینگ

• بلاش (Blush) / روژ (Rouge): رژگونه، که برای بخشیدن شادابی و رنگ به گونه‌ها استفاده می‌شود.
• دراپینگ (Draping): تکنیکی پیشرفته که از رژگونه برای کانتورینگ و فرم‌دهی به صورت استفاده می‌کند. در این روش، رژگونه به جای فقط روی سیب گونه، از شقیقه به سمت گونه کشیده می‌شود.

بخش سوم: اصطلاحات تخصصی آرایش چشم و ابرو (Eyes and Brows)

آرایش چشم مرکز توجه در بسیاری از مدل‌های میکاپ است و دارای مجموعه گسترده‌ای از اصطلاحات کاری میکاپ آرتیست‌ها است که شامل سبک‌ها، تکنیک‌های اعمال و انواع محصولات می‌شود.

۱. واژگان پایه سایه چشم

• پالِت (Palette): پالت سایه چشم، که مجموعه‌ای از رنگ‌های هماهنگ است.
• کریس (Crease): خط تا یا چین طبیعی پلک که سایه تیره برای ایجاد عمق در آن اعمال می‌شود.
• لید (Lid): قسمت متحرک پلک.
• ترنزیشن کالر (Transition Color): رنگی خنثی و میانی که برای ترکیب کردن سایه‌های تیره و روشن در کریس استفاده می‌شود تا مرزها محو شوند (Seamless Blending).
• براو بون (Brow Bone): استخوان زیر ابرو که معمولاً با سایه‌های روشن یا هایلایتر، برجسته می‌شود.

۲. تکنیک‌های پیشرفته چشم

• اِسموکی آی (Smokey Eye): یک سبک کلاسیک که در آن سایه‌ها از خط مژه به سمت کریس، از تیره به روشن ترکیب می‌شوند و ظاهری دودی و جذاب ایجاد می‌کنند.
• کات کریس (Cut Crease): تکنیکی که در آن خط کریس (چین پلک) با استفاده از کانسیلر یا پرایمر سایه، به طور واضح و تیز از لید (پلک متحرک) جدا می‌شود. این تکنیک برای برجسته کردن لید کاربرد دارد.
• هالو آی (Halo Eye): سبکی که در آن مرکز لید (پلک متحرک) با یک رنگ روشن یا شاین، هایلایت می‌شود و اطراف آن (گوشه داخلی و خارجی) با رنگ‌های تیره‌تر کانتور می‌شود و جلوه‌ای سه‌بعدی (3D Effect) ایجاد می‌کند.
• فویلینگ (Foiling): تکنیکی برای اعمال سایه‌های پودری شاین‌دار به صورت مرطوب (با اسپری فیکس یا قطره مخصوص) تا جلوه‌ای فلزی و متالیک (Metallic) به دست آید.

۳. اصطلاحات خط چشم و مژه

• واترلاین (Waterline): خط داخلی و مرطوب پلک که معمولاً برای تکمیل گریم با مداد چشم کشیده می‌شود.
• وُلدینگ (Tightlining): تکنیک کشیدن خط چشم فقط روی خط رویش مژه‌های بالا (بین مژه‌ها) برای پرتر نشان دادن مژه‌ها، بدون ایجاد خط مشخص روی پلک.
• وینگ (Wing): خط چشم بالدار، که انتهای آن به سمت بالا و بیرون امتداد می‌یابد.
• لش لاین (Lash Line): خط رویش مژه‌ها.
• دِنیفای (Densify): اصطلاحی برای پر کردن و حجیم‌سازی مژه‌ها با ریمل یا مژه مصنوعی.

بخش چهارم: اصطلاحات حوزه لب و تکمیل کار (Lips and Final Touches)

این بخش به تکمیل ظاهر و جزئیات نهایی مربوط می‌شود که میکاپ آرتیست‌ها برای فینیش نهایی و عکاسی به کار می‌برند.

۱. فرم‌دهی و پوشش لب

• اورلاینینگ (Overlining): تکنیک کشیدن خط لب کمی بالاتر یا بیرون‌تر از خط طبیعی لب، برای ایجاد توهم لب‌های پرتر و حجیم‌تر.
• لیپ بیس/پرایمر (Lip Base/Primer): محصول زیرسازی برای لب که به صاف شدن بافت لب، افزایش ماندگاری رژ و جلوگیری از خونریزی رنگ (Feathering) به خطوط اطراف دهان کمک می‌کند.
• فیدرینگ (Feathering): اصطلاحی منفی به معنای پخش شدن رژ لب از خط اصلی لب به خطوط ریز اطراف دهان، که با استفاده از پرایمر و خط لب مناسب، می‌توان از آن جلوگیری کرد.
• تاپ کوت (Top Coat): لایه‌ای شفاف که روی رژ لب اعمال می‌شود تا درخشش یا ماندگاری آن را افزایش دهد. (مانند برق لب یا سِیلر).

۲. مدیریت فضا و کار تیمی

میکاپ آرتیست‌ها نه فقط با محصولات، بلکه با زمان و تیم هم کار می‌کنند.

• کیت (Kit): کیف یا مجموعه سازمان‌یافته لوازم حرفه‌ای. کیت ضروری (Essential Kit) شامل موارد پایه و کیت کامل (Full Kit) شامل تنوع رنگ‌ها و ابزارهای تخصصی است.
• فِیس چارت (Face Chart): نقشه‌ای کاغذی یا دیجیتال از صورت مدل که جزئیات میکاپ اجرا شده (رنگ‌ها، محصولات، تکنیک‌ها) روی آن ثبت می‌شود تا در صورت نیاز به تکرار، دقیقاً همان ظاهر بازآفرینی شود.
• بِک‌اَپ (Backup): محصولات و ابزارهای یدکی که آرتیست باید همیشه برای شرایط اضطراری در کیت خود داشته باشد.
• تاچ‌آپ (Touch-up): اصلاحات و تجدیدهای سریع آرایش در طول عکاسی، فیلم‌برداری یا یک رویداد. این کار معمولاً شامل استفاده از کاغذ جاذب چربی (Blotting Paper) و کمی پودر فیکس است.
• پلی‌است (Placement): منظور از پلی‌است، جایگاه دقیق و استراتژیک محصول آرایشی روی صورت است. میکاپ آرتیست‌های حرفه‌ای در مورد پلی‌است هر محصول (کانتور، هایلایتر، بلاش) بسیار دقیق هستند.

بخش پنجم: ابزارهای حیاتی و اصطلاحات مربوط به بافت (Tools and Texture)

درک تفاوت بین ابزارهای مختلف و بافت محصولات، وجه تمایز یک میکاپ آرتیست تازه‌کار با یک حرفه‌ای است.

۱. شناخت ابزارهای ضروری

• بِلِندِر (Blender): اسفنج‌های تخم‌مرغی شکل که برای ترکیب بی‌درز (Seamless Blending) محصولات کرمی و مایع استفاده می‌شوند. خیس کردن بلندر قبل از استفاده، یک تکنیک کلیدی است.
• بِراش (Brush) / قلمو: ابزارهای اساسی. میکاپ آرتیست‌ها براش‌ها را بر اساس کاربردشان می‌شناسند:
  • کابوکی (Kabuki): براش متراکم و کوتاه برای اعمال پودر یا فونداسیون با پوشش بالا.
  • اِستیپلینگ (Stippling): براش دولایه (الیاف بلند و کوتاه) برای اعمال سبک و نقطه‌ای مایعات و کرم‌ها به منظور ایجاد یک روکش هوایی و سبک (Airbrush Finish).
  • فَن براش (Fan Brush): براش بادبزنی شکل برای کنار زدن پودر اضافی (پس از بیکینگ) یا اعمال هایلایتر به صورت بسیار ظریف.
• فویل (Foil): در آرایش، منظور از فویل، نوعی سایه بافت‌دار و بسیار براق است که ظاهری شبیه به ورق فلز (Metal Sheet) ایجاد می‌کند.

۲. بافت‌ها و جلوه‌های ویژه

• پیگمنت (Pigment): میزان غلظت رنگ در یک محصول. محصولات با پیگمنت بالا (High Pigment) رنگی بسیار قوی و واضح دارند.
• شیفت (Shift) / دوکروم (Duochrome): اصطلاحی برای سایه‌هایی که بسته به زاویه نور، رنگشان تغییر می‌کند و جلوه‌ای خاص ایجاد می‌کنند.
• اِفِکت (Effect): جلوه نهایی یا تأثیری که یک محصول یا تکنیک روی ظاهر می‌گذارد (مثلاً اِفِکت مخملی یا اِفِکت شیشه‌ای).
• لِیِرینگ (Layering): تکنیک اعمال محصولات در لایه‌های نازک و متوالی برای افزایش پوشش و دوام، به جای اعمال یک لایه ضخیم. این روش کلید جلوگیری از ماسه زدن است.

بخش ششم: اصطلاحات نورپردازی و رسانه‌ای (Lighting and Media Terms)

موفقیت یک میکاپ آرتیست در گرو درک نحوه تعامل آرایش با نور دوربین است. این اصطلاحات مستقیماً به محیط کار در عکاسی، فیلم و رسانه‌های اجتماعی مربوط می‌شوند.

۱. تعامل آرایش با نور

• فِلَش‌بَک (Flashback): یک اصطلاح منفی که به ظاهر روح‌مانند و سفید رنگ صورت در عکس‌هایی با فِلَش (به دلیل وجود بیش از حد دی‌اکسید تیتانیوم یا روی در پودرهای فیکس) اشاره دارد.
• اِیربراش (Airbrush): تکنیک استفاده از دستگاه اِیربراش برای اسپری کردن فونداسیون به صورت پودری بسیار ریز. نتیجه یک روکش بی‌عیب و نقص (Flawless) و با پوشش کامل است که در سینما و عکس‌های تبلیغاتی کاربرد فراوان دارد.
• اِکِران (Écran): اصطلاحی فرانسوی در گریم به معنای “آماده برای دوربین یا پرده سینما”. گریم اِکِران به معنای آرایشی است که برای ثبت در دوربین و زیر نورهای استودیویی متعادل شده است.
• مات (Matte): در گریم دوربین، مات بودن سطح پوست برای جلوگیری از انعکاس ناخواسته نور (Shine) و کنترل چربی بسیار ضروری است.
• اِستایلیست (Stylist): فردی که مسئول انتخاب و هماهنگی لباس، اکسسوری و ظاهر کلی مدل است و میکاپ آرتیست باید با او هماهنگ باشد.

۲. مدیریت و بهداشت حرفه‌ای

• دیسپوزِبِل (Disposable): اصطلاح مربوط به ابزارهای یکبار مصرف (مانند براش‌های ریمل، اسفنج‌های کوچک، کاردک‌ها) که استفاده از آن‌ها برای حفظ بهداشت کیت و جلوگیری از انتقال آلودگی حیاتی است.
• سانیتایز (Sanitize): فرآیند ضدعفونی کردن محصولات، پالت‌ها و ابزارهای فلزی بین استفاده از هر مشتری.
• کیک‌بَک (Kickback): اصطلاحی در فضای کاری که به معنای پولی است که یک آرتیست (یا برند) بابت استفاده از محصولات یک شرکت خاص دریافت می‌کند. (جنبه بیزینسی کار).
• کلین فِیس (Clean Face): ظاهری که در آن میکاپ به طور کامل و تخصصی پاک شده و پوست برای پروژه بعدی آماده است.
• بِلِندینگ (Blending): مهم‌ترین مهارت! فرآیند محو کردن مرز بین رنگ‌ها یا محصولات مختلف برای ایجاد یک انتقال نرم و طبیعی. بلندینگ ضعیف (Poor Blending) به راحتی یک ظاهر کیکی ایجاد می‌کند.

بخش هفتم: اصطلاحات پیشرفته و مد روز (Advanced and Trending Terms)

دنیای میکاپ همیشه در حال تکامل است و میکاپ آرتیست‌های حرفه‌ای باید با جدیدترین اصطلاحات کاری میکاپ آرتیست‌ها و ترندها آشنا باشند.

۱. ترندهای بافت و جلوه

• وت لوک (Wet Look): ظاهری درخشان، براق و مرطوب (مانند آب) که اغلب با استفاده از شاین‌های غیر چسبنده یا ژل‌های براق بر روی پلک‌ها یا گونه‌ها ایجاد می‌شود.
• شاین (Shine) / گلیتر (Glitter): شاین به براقیت نرم و طبیعی‌تر اشاره دارد؛ در حالی که گلیتر به ذرات بزرگ و درخشان گفته می‌شود.
• وینیل (Vinyl): جلوه‌ای بسیار براق و انعکاسی، معمولاً برای لب‌ها، که شبیه به پلاستیک یا وینیل است.
• ماسکینگ (Masking): استفاده از کرم‌ها و فونداسیون‌های سنگین که صورت را به صورت یکنواخت می‌پوشانند و حالتی شبیه به ماسک ایجاد می‌کنند. میکاپ آرتیست‌های مدرن از این اصطلاح برای توصیف آرایش‌های قدیمی که چهره را مصنوعی می‌کردند، استفاده می‌کنند.
• فِید (Fade): در مورد ابرو یا خط لب، به معنای محو شدن تدریجی رنگ از یک نقطه به نقطه دیگر است. (مثلاً ابروهای فِید شده از داخلی روشن به سمت خارجی تیره می‌شوند).

۲. تکنیک‌های اصلاحی گریم

• کاموفلاژ (Camouflage): تکنیک استفاده از محصولات با پوشش بسیار بالا (معمولاً فون‌های رنگی مخصوص گریم) برای پوشاندن لکه‌های بزرگ پوستی، تاتو یا ماه گرفتگی.
• پلاتو (Plateau): در گریم، به سطح صاف و یکنواخت زیرسازی اشاره دارد که تمام عیوب را پوشانده و آماده کانتورینگ است.
• ساینینگ (Signing): به معنای تأیید نهایی میکاپ توسط مدل یا کارگردان.

پرسش و پاسخ‌های متداول (FAQ)

۱. تفاوت بین کانتورینگ و هایلایتینگ در چیست؟

کانتورینگ با استفاده از سایه‌های تیره، توهم فرورفتگی و سایه ایجاد می‌کند تا ساختار استخوانی صورت باریک‌تر و زاویه‌دارتر به نظر برسد. هایلایتینگ با استفاده از رنگ‌های روشن یا براق، نور را منعکس کرده و نواحی مورد نظر (مانند بالای گونه) را برجسته‌تر نشان می‌دهد. هر دو مکمل یکدیگر در متعادل‌سازی چهره هستند.

۲. آیا برای یک میکاپ آرتیست ضروری است که حتماً از اصطلاحات انگلیسی استفاده کند؟

بله، در محیط‌های حرفه‌ای و پروژه‌های بین‌المللی یا فشن، بسیاری از اصطلاحات کاری میکاپ آرتیست‌ها به زبان انگلیسی (مانند Blending، Setting، Touch-up، Kit) رایج شده‌اند. تسلط بر این واژگان به شما کمک می‌کند تا با برندها، مدل‌ها و همکاران خود بدون سوءتفاهم ارتباط برقرار کنید و حرفه‌ای‌تر به نظر برسید.

۳. چرا میکاپ آرتیست‌ها به جای کرم پودر، از اصطلاح “فونداسیون” استفاده می‌کنند؟

اصطلاح فونداسیون (Foundation) یک واژه تخصصی و جامع برای زیرساز مایع، کرمی یا پودری است که به معنای “پایه” یا “اساس” میکاپ است و در صنعت گریم کاربرد بیشتری دارد. همچنین، انواع فونداسیون‌های سنگین گریم با کرم پودرهای آرایشی معمولی متفاوت هستند، بنابراین فونداسیون یک اصطلاح دقیق‌تر برای این دسته محصولات است.

۴. منظور از «میکاپ کیکی» (Cakey Makeup) چیست و چگونه می‌توان از آن جلوگیری کرد؟

میکاپ کیکی به حالتی اطلاق می‌شود که لایه‌های سنگین فونداسیون یا پودر روی پوست انباشته شده و پوست را غیرطبیعی، ترک‌خورده و با بافت نامناسب نشان می‌دهد. برای جلوگیری، باید مراحل زیر را رعایت کنید: هیدراتاسیون کامل پوست، استفاده از پرایمر مناسب، اعمال محصولات به روش لایِرینگ (لایه‌های نازک و متعدد)، و استفاده کم از پودر فیکس در حد نیاز.

عوارض خوابیدن با میکاپ چیه ؟

اصطلاحات رایج در پزشکی زیبایی

بهترین عمل های زیبایی برای صورت های کشیده