که یک نوع واکنش شدید حساسیتی به برخی داروها میباشد. اما این بیماری ناشناخته چیست؟ آیا تهدیدی برای سلامت است؟ چه تأثیراتی بر بدن دارد؟ در ادامه مقاله به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.
سندرم DRESS چیست؟
سندرم DRESS (واکنش دارویی با ائوزینوفیلی و علائم سیستمیک)، که همچنین به عنوان سندرم حساسیت دارویی شناخته میشود، یک واکنش دارویی شدید و منحصر به فرد است که میتواند خطرناک باشد. این سندرم معمولاً با یک دوره نهفتگی طولانی و علائم بالینی متنوعی مانند تب، راشهای پوستی، بزرگ شدن غدد لنفاوی و افزایش تعداد گلبولهای سفیدی به نام ائوزینوفیل همراه است. همچنین ممکن است التهاب اعضای داخلی بدن نظیر کبد، کلیه و قلب مشاهده شود. معیارهایی برای تشخیص این سندرم تدوین شده است، اما هنوز نیاز به تأییدات بیشتر دارد.
چگونگی ایجاد سندرم DRESS
سندرم DRESS به علت وجود تعاملهای پیچیده بین عوامل مختلف بروز میکند. این تعاملات شامل نقصهای ژنتیکی در آنزیمهای سمزدایی، واکنشهای ایمنی که ناشی از تعامل داروها با ماکرومولکولهای سلولی و فعالسازی سلولهای ایمنی میباشد، است. همچنین، عوامل ژنتیکی مانند نوع خاصی از آنتیژنهای لکوسیت انسانی (HLA) که به برخی داروها حساسیت دارند و تعاملات بین داروها و فعالسازی مجدد ویروسها، به ویژه ویروس اپشتین-بار (EBV) و دیگر هرپسویروسها، نقش دارند. این تعاملات میتوانند به فعالسازی و گسترش سلولهای خاص مرتبط با دارو منجر شوند، که میتواند باعث واکنشهای سیستمیک شدید گردد. براساس مقالات موجود در وبسایت کتابخانه ملی پزشکی آمریکا، داروهایی که ممکن است با این سندرم مرتبط باشند، شامل داروهای ضدتشنج، داروهای ضدویروسی، آنتیبیوتیکها و آلوپورینول میباشند.
علاوه بر این، داروهایی مانند مگزیلتین و تثبیتکنندههای خلق و داروهای ضد افسردگی نیز ممکن است موجب بروز سندرم DRESS شوند. عوامل بیولوژیک هم در ایجاد این بیماری موثرند و شواهد نشان میدهد که عواملی همچون استعداد ژنتیکی برای ابتلا به این سندرم، ناتوانی کبد در متابولیزه کردن بعضی داروها و فعالسازی مجدد ویروسهایی مثل ویروس اپشتین-بار (EBV) یا هرپس ویروس انسانی ۶ (HHV6) نیز در شکلگیری این عارضه نقش دارند.
علائم سندرم DRESS
علائم رایج سندرم DRESS عبارتند از:
۱. تب: بروز تب میتواند یکی از نشانههای ابتدایی سندرم DRESS باشد و معمولاً با سایر علائم همراه است.
۲. راشهای پوستی یا جوش: ظهور راشهای پوستی یا جوشهای قرمز، زرد یا بنفش میتواند یکی از نشانههای اصلی این بیماری باشد.
۳. ائوزینوفیلی: افزایش تعداد گلبولهای سفیدی که ائوزینوفیل نامیده میشوند، معمولاً مشاهده میشود و نشاندهنده واکنش التهابی در بدن است.
۴. لنفوسیتوز آتیپیک: در سندرم DRESS، ممکن است تعداد لنفوسیتها افزایش یابد و لنفوسیتهای غیرمعمولی ظاهر شوند که ممکن است نمایانگر یک واکنش ایمنی غیرعادی باشد.
۵. تورم غدد لنفاوی: بروز ورم در نواحی مختلف بدن به ویژه غدد لنفاوی، نشاندهنده یک واکنش غیرطبیعی بدن به بیماری است.
۶. التهاب اعضای داخلی: سندرم DRESS میتواند با التهاب در اعضای داخلی مختلفی همراه باشد، که ممکن است موجب بروز علائمی مانند درد شکم یا ناراحتیهای دیگر گردد.
تشخیص سندرم DRESS ممکن است با چالشهایی مواجه شود زیرا علائم آن…
علائم بیماریها ممکن است با سایر بیماریها نظیر سلولیت، هپاتیت ویروسی و لوپوس اریتماتوز سیستمیک تداخل داشته باشند. این نادرستی در تشخیص میتواند منجر به تأخیر در روند درمان و شکلگیری مسائل بیشتری برای بیماران شود. به همین دلیل، سرعت و دقت در تشخیص از اهمیت ویژهای برخوردار است.
افراد مبتلا به سندرم DRESS ممکن است نشانههای متنوعی را تجربه کنند. معمولاً، بروز بثورات پوستی با راش قرمز آغاز میشود و میتواند در هر نقطهای از پوست دیده شود، اگرچه اغلب به صورت خفیف ابتدا از ناحیه صورت و بالای بدن نمایان میشود. در مواقع نادر، میتوانند سایر اندامها نیز به علت این بیماری ملتهب شوند.
مشکلات پوستی در سندرم DRESS
در سندرم DRESS، علائم پوستی میتواند بسیار متفاوت و حتی نامشخص باشد. این علائم ممکن است به شکل ناگهانی بروز کنند و معمولاً شدیدترین نشانهها در دو تا شش هفته پس از مصرف دارو ظهور مییابند. برخی از این علائم شامل موارد زیر است:
۱. بثورات پوستی: بروز بثورات پوستی میتواند یکی از نشانههای اصلی سندرم DRESS باشد. این راشها معمولاً به رنگ قرمز، زرد یا بنفش به نظر میآیند و ممکن است با پوستههای خفیفی روکش شوند و در مقیاس وسیع یا محدود در کل بدن نمایان شوند.
۲. خشکی و التهاب پوست: خشکی پوست که با التهاب و قرمزی همراه است، ممکن است نشانه دیگر سندرم DRESS باشد. این علائم غالباً به شکل اگزما بروز میکند.
۳. تورم پوست: تورم میتواند در نواحی مختلفی نظیر صورت، گردن، دستها و پاها دیده شود. این عارضه معمولاً با درد همراه است و میتواند نارضایتی ایجاد کند.
۴. آسیبهای پوستی: در موارد شدید، برخی افراد ممکن است با علائم جدی تری از آسیبهای پوستی مانند وزیکول، بول، پوستول، پورپورا و ضایعات هدفی مواجه شوند.
۵. حساسیت به نور: تعدادی از بیماران ممکن است حساسیت به نور را تجربه کنند که این میتواند نشانهای از تغییرات پوستی ناشی از سندرم DRESS باشد.
به طور کلی، علائم پوستی مرتبط با سندرم DRESS تنوع و شدت بالایی داشته و توجه ویژهای از سوی پزشکان را میطلبند.
عوارض سندرم DRESS
عوارض ناشی از سندرم DRESS میتواند خطرناک و حتی تهدیدکننده زندگی باشد، به ویژه زمانی که تشخیص و درمان به موقع انجام نشود. برخی از عوارض عمده این سندرم شامل موارد زیر است:
۱. درگیری پوستی: شامل بروز علائمی نظیر اریتم، پاپول و در موارد شدیدتر، وزیکول، بول، پوستول، پورپورا و ضایعات خاص پوستی است.
۲. آسیبهای کبدی: افزایش آنزیمهای کبدی که ممکن است به هپاتیت حاد و در موارد نادر به نارسایی کبدی منجر شود.
۳. علائم سیستمیک: شامل تب بالا، بزرگ شدن غدد لنفاوی، خستگی و بیحالی.
۴. تغییرات خونی: افزایش تعداد گلبولهای سفید با ائوزینوفیلی یا مونونوکلئوز.
۵. درگیری سایر اندامها: ممکن است عوارضی نظیر پنومونیت، میوکاردیت، پریکاردیت، نفریت و کولیت نیز بروز کند.
۶. عوارض طولانیمدت: افرادی که با سندرم DRESS مواجه شدهاند، ممکن است با عوارض طولانیمدتی چون تغییرات دائم در سیستم ایمنی یا آسیبهای دائمی به ارگانها روبرو شوند.
درک علائم و شناسایی به موقع آنها بسیار حیاتی است تا از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدیتر جلوگیری شود.
درمان سندرم DRESS
درمان سندرم DRESS معمولاً شامل مراحل زیر است:
۱. قطع فوری دارو: اولین و مهمترین مرحله در درمان، متوقف کردن مصرف دارویی است که باعث بروز واکنش allergy شده است. این اقدام باید به سرعت انجام شود تا مانع پیشرفت بیماری گردد.
۲. درمان پشتیبانی: این شامل اقداماتی نظیر تزریق مایعات و پایش دقیق عملکرد ارگانهای داخلی است. این اقدامات به بهبود وضعیت بیمار و جلوگیری از عوارض جانبی کمک میکند.
۳. کورتیکواستروئیدها: به منظور کاهش التهاب و واکنشهای ایمنی، اغلب از کورتیکواستروئیدها استفاده میشود. این داروها میتوانند به تسکین علائم و بهبود وضعیت بیمار یاری رسانند.
۴. مراقبتهای تخصصی: در موارد حاد، ممکن است نیازمند بستری در بیمارستان و مراقبتهای ویژه باشید، به ویژه در صورتی که عوارض جدی یا نیاز به درمانهای تخصصی بیشتری وجود داشته باشد.
نظارت پزشکی دقیق در طول درمان از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است و بیماران باید نسبت به هرگونه علائم جدید یا تشدید بیماری به پزشک خود گزارشی فوری دهند تا بتوانند درمان مناسبی دریافت کنند.
با شناسایی زودهنگام سندروم DRESS، میتوان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد و اقدامات لازم برای درمان را آغاز نمود.
[icon name=”link” prefix=”fas”] بیشتر بخوانید : مقایسه لیفت با نخ و هایفو
نقش ژنتیک در بیماری DRESS
با توجه به موارد مطرحشده، میتوان دستهبندیهای زیر را برای بررسی تأثیر ژنتیک در بیماری DRESS ارائه کرد:
۱. ارتباط با آنتیژنهای لکوسیت انسانی (HLA):
– برخی از آنتیژنهای HLA، نظیر HLA-B1502 و HLA-B5801، با افزایش خطر بروز واکنشهای شدید دارویی مانند سندروم استیونز-جانسون (SJS) و نکرولیز اپیدرمی سمی (TEN) مرتبط هستند.
– این آنتیژنها میتوانند با داروهایی خاص همچون کاربامازپین و آلوپورینول در ارتباط باشند.
– در برخی جمعیتها، به ویژه در میان جمعیتهای آسیایی، شیوع بیشتری دارند.
۲. نقصهای ژنتیکی در آنزیمهای دتوکسیفایینگ:
– وجود نقصهای ژنتیکی در آنزیمهای دتوکسیفایینگ میتواند موجب بروز سندروم DRESS شود.
– این آنزیمها مسئول دفع متابولیتهای فعال دارویی از بدن هستند و ناکارآمدی آنها ممکن است به تجمع متابولیتها و بروز واکنشهای ایمنی منجر شود.
۳. پاسخ ایمنی دارو-محور:
– برخی از ژنهای مرتبط با سیستم ایمنی میتوانند در شناسایی و واکنش به متابولیتهای دارویی نقش داشته باشند که این امر میتواند منجر به واکنشهای ایمنی شدید و سیستمیک شود.
۴. تفاوتهای قومی:
– بعضی از ویژگیهای ژنتیکی ممکن است در جمعیتهای خاص بیشتر دیده شوند و این جمعیتها به شکل خاصی به سندروم DRESS حساس باشند.
– تفاوتهای قومی موجب تأثیر بر شیوع این بیماری شده و برخی اقوام ممکن است به این بیماری بیشتر آسیبپذیر باشند.
[icon name=”link” prefix=”fas”] بیشتر بخوانید : استرچ مارک (ترک پوستی ) چیست؟
جمع بندی
اخیراً ابتلای ترانه علیدوستی به بیماری نادری به نام DRESS خبرساز شده است. سندرم DRESS (واکنش دارویی با ائوزینوفیلی و علائم عمومی) یک واکنش نادر اما جدی به داروهاست که با افزایش ائوزینوفیلها، مشکلات پوستی، اختلال در عملکرد کلیه و ناهنجاریهایی در سیستم ایمنی همراه است. این سندرم ممکن است زمانی بروز کند که افراد به برخی داروها حساسیت نشان دهند و نیاز به شناسایی و قطع این داروها وجود دارد تا از بروز عوارض شدید جلوگیری شود. درمان این واکنش معمولاً شامل استفاده از کورتیکواستروئیدها و انجام آزمایشهای دقیق برای اطمینان از کنترل عوارض و تأثیرات مزمن است.
